Het Double Diamond-model: een sterke strategische troef

Voor veel mensen binnen en buiten de creatieve industrie is het nog steeds onduidelijk wat het Double Diamond-model precies omvat. Daarom proberen we het in deze blogpost zo concreet mogelijk te maken, zodat je er ook zelf mee aan de slag kan.

Wat is het Double Diamond-model?

Eenvoudig uitgelegd is het Double Diamond-model een systematische aanpak die mensen kunnen volgen bij het bedenken en ontwerpen van nieuwe producten en diensten. Het werd officieel gelanceerd door de British Design Council, in 2005.

Studie met wereldspelers als Microsoft en LEGO

Het model is niet zomaar uit de lucht gegrepen, maar werd gelanceerd door de British Design Council na een uitvoerige studie samen met wereldspelers zoals Microsoft, Starbucks, Sony en LEGO. Met deze studie wilde de Council te weten komen hoe creatieve mensen informatie verwerken en tot oplossingen komen voor complexe vraagstukken.

De 4 fases van het Double Diamond-model

Het officiële Double Diamond-model heeft 4 fases:

• discovery

• definition

• development

• delivery.

Deze fases werken als een leidraad die designers kunnen gebruiken om hun gedachten te ordenen zodat ze het creatieve denkproces kunnen stroomlijnen en verbeteren.

3 belangrijke opmerkingen vooraf

Drie dingen zijn belangrijk om vooraf te bespreken.

Ten eerste is het Double Diamond-model geen lineair model, ook al wekt de visuele voorstelling van het model die indruk. De werkelijkheid is precies omgekeerd, het model stimuleert ontwerpers en design thinkers juist om flexibel op en af te bewegen doorheen de stappen om zowel het probleem als de oplossing beter te leren kennen en in kaart te brengen. We noemen dit een iteratief proces waarbij er een steeds beter begrip van probleem en oplossing ontstaat in verschillende rondes.

Deze misvatting is een veel beschreven onderwerp in de design community. Er bestaan tientallen blogs met kritiek op het lineaire karakter van het Double Diamond model, maar de bloggers die dit schrijven hebben waarschijnlijk iets te veel naar het prentje gekeken zonder het model echt te leren kennen.

Ten tweede bestaat het model uit diamanten en niet uit een vlakke lijn. De diamanten staan voor een proces van openen en sluiten, van eerst onderzoeken en dan pas keuzes te maken. Al te vaak starten ontwerpers een project met een bepaald idee voor ogen en worden ze blind voor alternatieven die misschien nog beter zijn. Dit verhindert echte creativiteit. Elke diamant in het model staat dan ook voor het creëren van keuzemogelijkheden (divergeren), gevolgd door het maken van keuzes (convergeren).

Ten slotte bestaat het model uit twee diamanten en niet één. Zo ontstaan er drie sleutelmomenten in het ontwerpproces; van een vage en onduidelijke probleemstelling naar een duidelijke probleemstelling en tenslotte naar een duidelijke oplossing. Op die manier benadrukt het Double Diamond-model de belangrijkheid van het begrijpen van een probleem in al zijn facetten, alvorens over te gaan tot een oplossing.

Creatieve mensen duiken niet meteen in de oplossing want dat remt de creativiteit juist. Om echt met nieuwe ideeën op de proppen te komen, is het belangrijk voldoende tijd te besteden aan het probleem zelf.

1. Discovery: de context leren kennen en de probleemstelling begrijpen

De eerste stap in het model is de discovery- of ontdekkingsfase. Tijdens deze fase is het doel om zoveel mogelijk variabelen te begrijpen die van invloed zijn op het probleem. Dit kan de voorkeuren en noden van de gebruikers voor wie de oplossing bedoeld is, de businessdoelstellingen van het bedrijf dat een oplossing wil uitwerken en de technische of budgettaire beperkingen die de buitengrenzen van de oplossing bepalen.

De sweet spot for innovation ligt precies in de doorsnede van businessdoelstellingen, gebruikersvoorkeuren en technische haalbaarheid. Typische activiteiten tijdens deze fase zijn bijvoorbeeld discoveryworkshops, gebruikersonderzoek, concurrentieanalyse, marktonderzoek, etc.

Maar er zit een addertje onder het gras. Al dat graven kan grote hoeveelheden informatie naar boven brengen. Het is cruciaal om te leren hoe je die informatie kan organiseren zodat je niet louter naar data kijkt, maar inzichten opdoet waarmee je verder aan de slag kan. Vaak verliezen mensen zich in data, zien ze heel veel bomen, maar geen bos. De kunst is net om informatie te bundelen tot bruikbare en waardevolle inzichten die bepalend zijn voor de volgende stappen in het proces.

2. Definition: de belangrijkste principes van de oplossing bepalen

Na het begrijpen van het probleem komt de fase van keuzes maken en principes van de oplossing definiëren. Je kan immers nooit alles oplossen voor iedereen. En dat hoeft ook niet. In de Definition-fase moet je kiezen op welke problemen je verder wil werken en op welke manier je dat wil doen.

Dit kan bijvoorbeeld door bottlenecks te identificeren, op zoek te gaan naar verborgen risico’s of opportuniteiten of een lijst van dingen op te schrijven die het design team zeker moet doen of zeker niet moet doen (no-go’s).

De doelstelling van de Definition-fase is om de verschillende componenten van het project uit te werken zodat iedereen de context begrijpt, maar ook de grenzen van de oplossing in overweging kan nemen. Dit houdt bijvoorbeeld in dat ontwerpers zich rekenschap geven van het budget, de resources, de marktsituatie en de organisationele vaardigheden van een onderneming vooraleer ze aan de slag gaan.

Korter gezegd, in de Definition-fase worden de inzichten uit de Discovery gefilterd, geselecteerd en uitgewerkt zodat de probleemdefinitie helder wordt voor de stappen die volgen.

Typische activiteiten tijdens deze fase zijn bijvoorbeeld het uitwerken van een strategische briefing, het maken van presentaties voor een management buy-in, het definiëren van ontwerpprincipes of ontwerpuitdagingen, etc. ...

3. Development: een samenhangend concept ontwikkelen

De Development-fase betekent het begin van het echte designwerk, het effectief beginnen maken van de oplossing voor het probleem dat in de twee eerste fases is uitgediept en in kaart gebracht.

Development is meer dan code schrijven

De naamgeving van deze fase is soms wat verwarrend. In softwarebedrijven staat development voor het schrijven van code. Daarom spreekt Microsoft bijvoorbeeld van “Implement” terwijl Virgin Atlantic Airways eerder praat over “Design”. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan dat laatste, maar om dicht bij het origineel te blijven, hou ik voor deze blogpost de term “Development” aan.

De Development-fase impliceert veel multidisciplinair werk. Strategen, researchers, UX-designers en UI-designers moeten er samenwerken met interne en externe partners die ofwel domeinkennis aanbrengen, ofwel een specifieke technische expertise in het team injecteren.

Door het samenbrengen van al deze partijen op eenzelfde plek gedurende eenzelfde periode (design sprints), wordt het proces versneld en de output beter. Beeld je bijvoorbeeld eens in dat een ontwerp in productie gaat om pas dan te ontdekken dat er een probleem is met de logistiek of het productieproces. Wie had dat kunnen weten? Wel, iedereen had dat kunnen weten. Juist daarom moeten stakeholders uit verschillende disciplines samenwerken als één team!

Het ontwikkelen van een oplossing is een proces waar alle bedrijven anders mee omgaan. Typische activiteiten zijn brainstorming, storyboarding, moodboarding, visualisatie-oefeningen, rollenspellen, etc. Elk van deze activiteiten heeft iets gemeen; het zijn prototypes die getest worden bij gebruikers en dienen om iets van te leren voor de volgende fases.

Onthou vooral dat een idee slechts een veronderstelling over de werkelijkheid is zolang het niet getest is bij echte gebruikers in een echte situatie. Organisaties pompen soms miljoenen euro’s in het uitwerken van een oplossing waar niemand om gevraagd heeft, behalve het team dat eraan werkte.

4. Delivery: een gedetailleerde oplossing uitwerken

Tijdens de laatste fase van het Double Diamond-model worden alle aspecten van de oplossing tot in detail uitgewerkt en aan een finale test onderworpen. Het resultaat van deze fase is dan ook een gedetailleerd concept en implementatieplan waarmee een intern of extern productieteam aan de slag kan.

De finale test in deze stap is de laatste barrière tussen idee en productie. Deze test dient ervoor om de laatste issues uit het ontwerp te halen en de oplossing nog een laatste keer af te toetsen op haar werkzaamheid, relevantie en gebruiksvriendelijkheid. Hoewel het uitwerken van de details van de oplossing op zichzelf eerder uitvoerend werk is, speelt het testen een cruciale en strategische rol.

Alle bedrijven uit de studie van de British Design Council gaven aan deze feedbackloop heel serieus te nemen. Het wordt gezien als een laatste mogelijkheid om het product te verbeteren en om fundamentele denkfouten uit het ontwerp te halen alvorens de vaak dure productie-inspanning te leveren.

Dit werk stopt overigens nooit en daarom is het werk van de ontwerper niet voorbij na de lancering. Meer nog, sommigen zouden beweren dat het werk pas dan echt start omdat het pas in reële omstandigheden is dat een product werkelijk de confrontatie met haar gebruikers moet doorstaan. Zodra een product of dienst echt op de markt is, start het permanente werk van feedback verzamelen en vertalen naar de volgende versie van het ontwerp. Dus vergeet de sprint voor de lancering en maak je klaar voor de marathon van permanente verbetering.

Samengevat

Het Double Diamond-model is een leidraad die gebruikt kan worden in verschillende industrieën om complexe vraagstukken op een creatieve en gebruikersgerichte manier op te lossen. Ook bij Intracto maken we er dankbaar gebruik van.

Het is meer dan een buzzword en meer dan de afbeelding die zo ruim verspreid is. Het is dé manier waarop ontwerpers te werk gaan, impliciet of expliciet, uitvoerig of snel, wanneer ze een oplossing ontwerpen. Elke ontwerper heeft zijn eigen manier van werken, maar de Double Diamond is een roadmap die de route bepaalt, zodat de ontwerper zich kan concentreren op het eigenlijke werk.