Wat is een headless CMS? En wat zijn de voordelen?

Wat is een CMS?

De afkorting CMS staat voor Content Management System. Een CMS is een beveiligde online omgeving waarin je de content beheert die op een website of app vertoond wordt. Meestal wordt dit systeem op eenvoudige wijze ingericht, zodat je geen programmeur hoeft te zijn om aanpassingen te maken of nieuwe content toe te voegen. In een CMS kan je bijvoorbeeld het menu van een website wijzigen, nieuwe pagina’s aanmaken of bestaande pagina’s wijzigen.

Wat is een headless CMS?

Meestal is een CMS volledig geïntegreerd in de presentatielaag van een website. Zodra je een wijziging maakt in het CMS wordt de code van de website direct aangepast en worden de wijzigingen zichtbaar voor bezoekers. De backend en frontend is dus naadloos met elkaar verweven.

Maar bij een headless CMS werkt dit anders. De presentatielaag is daarbij losgekoppeld van het CMS. De content wordt in een losse omgeving beheerd. Door middel van API-koppelingen wordt deze losstaande omgeving met de presentatielaag gekoppeld en wordt het resultaat zichtbaar aan de voorkant.

Cloud vs open source

Een headless CMS kan je zelf bouwen. Maar wie het wiel niet opnieuw uit wil vinden, kiest voor een bestaande oplossing. Je hebt daarbij de keuze uit twee smaken: open source en cloud.

• Open source - Bij een open source headless CMS download je de code en plaats je deze op een eigen server. Je hebt meer vrijheid om aanpassingen te maken, maar het vergt uitgebreide technische kennis. Daarnaast ben je zelf verantwoordelijk voor het onderhoud, beheer en beveiliging van het CMS. Een bekend voorbeeld is Drupal.

• Cloud - Een headless cloud CMS is een SaaS-oplossing. Je logt in op het systeem van de leverancier en beheert daar je content. Je bent dan wat minder flexibel, maar hoeft je geen zorgen te maken over onderhoud, beveiliging of updates. Meestal betaal je een vast bedrag per maand voor het gebruik. Bekende voorbeelden zijn Prismic en Storyblok.

Voordelen van een headless CMS

Op het eerste gezicht lijk je met een headless CMS hetzelfde resultaat te behalen als bij een traditionele opstelling, maar dan met extra stappen. Toch heeft een headless CMS een aantal bijzondere voordelen:

• Publiceren op meerdere kanalen - Het grootste voordeel is dat je in één omgeving al je content beheert. Dit heet een Digital Experience Platform (DXP). Vanuit verschillende websites, apps en wearables kan dit vervolgens allemaal ingeladen worden. Je hoeft dus geen apart CMS per kanaal te gebruiken maar beheert alles vanuit één centrale omgeving.

• Creatieve vrijheid - Wanneer CMS en frontend aan elkaar gekoppeld zijn, wordt je al snel beperkt in de mate van vrijheid. Het CMS bepaalt namelijk in grote mate de layout van de pagina’s. Bij een headless CMS kun je helemaal zelf bepalen hoe je je frontend vormgeeft, omdat de content uit de API geen layout bepaalt. Zo hebben designers en UX-ers meer creatieve vrijheid voor het ontwerpen van de frontend.

• Meer veiligheid - De content is alleen op te halen middels de API. Het terugschrijven van data is vaak niet mogelijk. De database is dus niet rechtstreeks bereikbaar bij een headless CMS. Dit maakt het een veel veiligere oplossing. Bij een open-source oplossing zou je het headless CMS zelfs alleen bereikbaar kunnen maken voor bepaalde IP-adressen, wat het nóg veiliger maakt.

• Makkelijk koppelingen maken - Koppelingen met externe software verlopen niet via het CMS, maar direct via de frontend. Veel efficiënter en technisch minder complex. Dit maakt het ook een stuk overzichtelijker en onderhoud kost minder moeite.

• Toekomstbestendig - Mocht je ooit over willen stappen naar een ander CMS of een andere frontend willen bouwen, dan kan je simpelweg het headless CMS of de frontend vervangen. Mocht je ooit een app of wearable maken, dan kan je de content gewoon inladen vanuit het headless CMS.

• Kostenefficiënt - Wanneer je niet met een standaard thema wil/kan werken, komt er al snel veel maatwerk kijken bij een traditioneel CMS. Een headless cloud CMS heb je al voor een paar tientjes per maand en staat binnen no-time. Hierdoor houd je meer budget over voor de frontend van je website.

Voor wie is deze oplossing vooral interessant?

Voor simpele websites volstaat een traditioneel CMS. Maar voor bedrijven die wat meer flexibiliteit en vrijheid willen, is een headless CMS van meerwaarde. Zeker voor een gestroomlijnde omnichannel aanpak.

Voorbeelden van situaties waarin een headless CMS de juiste keuze is:

• Meerdere frontends - Bijvoorbeeld naast de reguliere website nog een portaal, intranet of webshop. Met een headless CMS kunnen zij de content in één centrale omgeving beheren en publiceren op de verschillende kanalen.

• Visuele website - Bijvoorbeeld wanneer er veel video en animatie gebruikt wordt en er geen beperking in UX mag zijn. Veel aandacht aan de frontend en een headless CMS is dan de juiste oplossing.

• Flexibel blijven - Met een headless CMS kan je snel inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Als de ontwikkelingen zich snel opvolgen, blijf je met een headless CMS altijd flexibel om mee te groeien of te veranderen.

• Gevoelige data - Wanneer een hack niet alleen vervelend zou zijn, maar er daarbij bijvoorbeeld ook privacygevoelige informatie op straat komt te liggen, is een headless CMS de betere keuze.

De juiste keuze maken

Je weet nu wat een headless CMS is, wat de voordelen zijn en in welke situaties een headless CMS een verstandige keuze is. Ben je benieuwd of jouw organisatie of project meer gebaat is bij een traditioneel of headless CMS? Neem contact met ons op! We helpen je graag de juiste keuze te maken.