Video’s ondertitelen: best practices en praktische tips

Zoals gezegd heeft het ondertitelen van video’s een grote meerwaarde. Je trekt er consumenten mee aan en je zorgt dat ze blijven kijken. We geven je 4 goede redenen om voortaan al je video’s van ondertiteling te voorzien.

1. Een beter begrip

Ondertiteling maakt de inhoud van je video toegankelijk voor veel meer mensen: denk aan doven en slechthorenden, maar ook aan mensen die de taal niet perfect beheersen. Het maakt het bovendien makkelijker om je video ook in het buitenland in te zetten.

2. Meer engagement

Ondertitels trekken de aandacht en zorgen dat mensen langer blijven kijken, wat een positieve effect heeft op je statistieken. Uit een studie van Facebook blijkt dat mensen video’s met ondertiteling vaker delen en dat de kijktijd met 12% toeneemt.

3. Een groter bereik

De meeste mensen kijken video’s op hun gsm en maar liefst 85% kijkt ze zonder geluid. In het openbaar vervoer, op toiletten of in wachtkamers, dit zijn de drie populairste plekken om video’s te kijken. Door je video’s te ondertitelen kan je dus veel nieuwe kijkers voor je winnen.

4. Een beter online vindbaarheid

Als ondertitels een srt/vtt-formaat hebben, dan kan Google ernaar verwijzen en de inhoud analyseren. Waarschijnlijk ben je al bekend met SEO? Met video’s gaat het over de VSEO (video search engine optimization). Met VSEO kan je de ranking van je video’s in zoekmachines en op videodistributieplatform verbeteren.

Een video ondertitelen is complexer dan het lijkt: het gaat verder dan een betrouwbare transcriptie van de gesproken tekst in de video. Het gaat over het herschrijven, aanpassen en leesbaar maken van de dialoog.

Moet je bijvoorbeeld elk woord dat gesproken wordt ook opschrijven? En moet je ook de grammaticale fouten overnemen? En uhm… wat als een van de sprekers een bepaald uhm… stopwoordje heeft? We delen hieronder de best practices van het ondertitelen.

De best practices voor de redactie

• Grammatica en spelling
  Ondertitels moeten aansluiten bij de inhoud van de video, maar het is niet noodzakelijk dat ze 100% overeenkomen met wat er gezegd wordt. Bij het schrijven van ondertitels mag je grammaticale fouten verbeteren. Zorg er ook voor dat de spelling altijd correct is.

• Stijl
  De grootste uitdaging van het ondertitelen is de aanpassing van een mondelinge taal naar een schriftelijke taal. En dat zonder dat het vreemd of onnatuurlijk overkomt. Respecteer het gesproken karakter, maar zonder in een telegramstijl of SMS-stijl te vervallen. En probeer een overdaad aan taaltics en tussenwerpsels te vermijden. Probeer een goede balans te vinden!

• Interpunctie
  Interpunctie is essentieel voor een goed begrip. Begin al je zinnen daarom met een hoofdletter. Je hoeft echter niet elke af te sluiten met een punt. Gebruik punten eerder om een idee af te sluiten. Als woorden gecensureerd of weggelaten moeten worden, voeg dan ‘...’ of ‘***’ toe.

  Uitroeptekens en vraagtekens zijn belangrijk om de boodschap makkelijk begrijpbaar te maken. Komma's, dubbele punten of puntkomma's zijn ook nuttig, omdat ze ideeën benadrukken.

• Geluiden en vormgeving
  Als er een geluid (een lach, een zucht of een geluid van buiten) in de video voorkomt, schrijf dit dan tussen haakjes. Andere elementen geef je aan met deze symbolen:

  – switch van persoon in een dialoog

  [ ] voice-over, commentaar

  ♫ muziek

De best practices voor de techniek

Het doel van het ondertitelen? Zorgen dat elke kijker de boodschap begrijpt terwijl hij/zij tegelijkertijd de actie op het scherm volgt. Ondertitels moeten dus het begrip ondersteunen, niet belemmeren. Om dit te bereiken, moet je met verschillende zaken rekening houden:

• Duur

Elke stukje tekst dat in beeld komt, moet tussen de 1 en 8 seconden in beeld zijn. 1 seconde is het minimum dat de hersenen nodig hebben om de boodschap te lezen, en 8 seconden is meer dan genoeg om de boodschap te begrijpen. Wacht tot de beeldwisseling om de volgende ondertitels te tonen.

• Lengte

Elk stukje tekst dat in beeld verschijnt, mag maximaal 2 regels in beslag nemen. Let er bovendien goed op dat de ondertiteling geen belangrijke visuele elementen blokkeert. Over het algemeen wordt een gemiddelde van 40 karakters per regel als visueel prettig ervaren, probeer daar dus rekening mee te houden.

• Synchronisatie

Het is gebruikelijk om de tekst te tonen, net voordat de spreker het zegt. Praten er meerdere mensen door elkaar? Dan mag je ervoor kiezen om bepaalde dingen weg te laten. Het belangrijkste is dan dat het verhaal logisch en duidelijk blijft.

Als mensen te snel praten mag je enkele woorden weglaten en eventueel het geheel samenvatten. Zet wel altijd tekst op de scherm wanneer de lippen van de sprekers bewegen.

• Censuur

Een ondertitel die 2 regels beslaat, moet op een op een natuurlijke manier over de twee regels verdeeld worden. Scheid een lidwoord of bijvoeglijk naamwoord niet van het zelfstandig naamwoord, plaats een betrekkelijk voornaamwoord niet aan het einde van een regel, enz. Vermijd ook het gebruik van een koppelteken om een woord in twee te delen, omdat dat ook het symbool is dat gebruikt wordt om een dialoog aan te geven. Wacht zo mogelijk tot een beeldwisseling om de volgende ondertitel te tonen.

In het geval van een vertaling gelden natuurlijk alle regels die hierboven vermeld werden, maar daarnaast moet je ook een nieuwe uitdaging oplossen: een betrouwbare vertaling die geschikt is voor de doelgroep. Hier zijn een paar tips om je hierbij te helpen:

De overschakeling van één taal naar een andere

Een letterlijke vertaling is zelden een goede keuze. Probeer eerder om de zinnen aan te passen zodat ze begrijpbaar zijn en aan de technische regels voldoen.

Sommige talen hebben meer woorden nodig om ideeën te vertalen - denk bijvoorbeeld aan de overstap van het Engels naar het Frans. Voel je dus vrij om de formulering aan te passen om zo de ondertitels kort en relevant te houden.

Het onvertaalbare vertalen

Je moet natuurlijk ook rekening houden met culturele verschillen. Woordspel, humor of culturele referenties … dit soort elementen zijn vaak onvertaalbaar. Als vertaler moet je dan creatief zijn. Kies ervoor om in de eerste plaats praktisch en duidelijk te zijn, soms betekent dit dat je nuancering, subtiliteit of referenties moet opofferen.

Een andere culturele realiteit

Houd rekening met de context waarin de sprekers zich bevinden (geografisch, sociaal of ideologisch) om hun reacties beter schriftelijk weer te geven. Zoek naar vergelijkbare voorbeelden, uitdrukkingen, referenties … om hun uitspraken te hertalen. Moet je een ingewikkelde passage vertalen? Houd dan altijd de spreekstijl en de context in gedachten. Vertrouw ook op de beelden om de ondertiteling luchtiger te maken. En je hoeft niet te vertalen wat het beeld al duidelijk maakt!