Genderneutraal schrijven, de volgende slimme zet voor jouw merk?

Zo zie je maar: taal is niet gewoon een instrument dat we gebruiken zoals het ons uitkomt. Ook het omgekeerde is waar, namelijk dat taal ons denken beïnvloedt. En dat geldt niet in het minst op het gebied van gender.  

Bij het lezen van generieke termen die eerder ‘mannelijk’ klinken, kiest ons brein automatisch voor de mannelijke interpretatie. Dat versterkt het cliché dat al ingeburgerd zat in ons hoofd. Het zorgt er niet alleen voor dat andere genders onzichtbaar worden gemaakt, het leidt er ook toe dat bepaalde lezers zich uitgesloten voelen — en dat wil je, zeker als merk of organisatie, absoluut vermijden. Genderneutraal schrijven biedt dan de oplossing. 

• “Elk kind heeft recht op onderwijs dat past bij zijn mogelijkheden.” 

• “Maak je nieuwe medewerker duidelijk wat er van hem verwacht wordt op zijn eerste dag.” 

• “In principe is het de gebruiker die zich kandidaat stelt, ongeacht of hij een beschermingsstatuut heeft.” 

Valt je iets op aan de zinnen hierboven? Hoewel het geslacht van de onderwerpen nergens gespecifieerd wordt, gebruiken we toch de voornaamwoorden ‘hij’ en ‘hem’. Vaak gebeurt zoiets onbewust, uit gewoonte. 

Bij genderneutraal schrijven (of genderinclusief schrijven), gaat het erom dat je zulke verwoordingen vermijdt. Je past je taalgebruik zo aan dat zowel vrouwen, mannen, als personen die zich niet met een van beide identificeren, zich herkennen in je tekst. 

In grote lijnen draait het erom dat je genderspecifieke woorden vervangt door een neutraal alternatief. Denk ook aan woorden als “jongens en meisjes”, “dames en heren”, of “moeders en vaders”. 

Er zijn verschillende manieren om genderspecifieke taal in je teksten te omzeilen. Soms zie je wel eens ‘hij/zij’, maar echt vlot leest dat niet. Probeer liever een van deze tips: 

• Spreek de lezer direct aan (indien mogelijk) 
  We verwachten dat elke bewoner zijn eigen vuilnis buitenzet. 

→ We verwachten dat u uw eigen vuilnis buitenzet. 

• Gebruik het meervoud 
  Een directeur moet zijn leerkrachten de kans geven zich bij te scholen. 

→ Directeurs moeten hun leerkrachten de kans geven zich bij te scholen. 

• Laat het voornaamwoord weg (indien mogelijk) 

  Een directeur moet zijn leerkrachten de kans geven zich bij te scholen.  

→ Een directeur moet leerkrachten de kans geven zich bij te scholen. 
 

• Gebruik algemene termen 

• Uw echtgenoot/echtgenote → uw partner 

• Verpleger/verpleegster → verpleegkundige 

• Juf/meester → Leerkracht 

• Gebruik neutrale voornaamwoorden 
  Om te vermijden dat lezers zich buitengesloten voelen kan je ook neutrale voornaamwoorden gebruiken. Deze zijn echter nog niet helemaal ingeburgerd. Stel jezelf dus eerst de vraag of dit een goede oplossing is voor jouw doelpubliek. 

De regel is: 

• Hij/zij → die 

• Hem/haar → hen 

• Zijn/haar → hun 

Enkele voorbeelden: 

• Kijk, daar is Noa. Hij is op weg naar school. → Kijk, daar is Noa. Die is op weg naar school. 

• Dat boek is van hem. → Dat boek is van hen. 

• Dat is haar boek. → Dat is hun boek. 

Door genderneutraal te schrijven kan je de perceptie van lezers verbreden en stereotype mannelijke of vrouwelijke rollen doorbreken. Zo draag je bij aan meer gendergelijkheid. Bovendien wordt er steeds meer belang gehecht aan inclusiviteit, wat je ook merkt aan hedendaagse reclamecampagnes. 

Hoewel dat absoluut een positieve verandering is, moet je genderinclusief taalgebruik niet plotseling zien als een soort verplichting. Het belangrijkste is dat deze manier van schrijven aansluit bij jouw merk en wat je naar buiten brengt.  

Zijn je teksten perfect genderneutraal, maar straalt de rest van je communicatie dat niet uit? Dan verlies je al snel aan geloofwaardigheid. Zeker jongere generaties zijn hier kritisch op. 

In veel gevallen is genderbewust schrijven een betere benaming. Wees je bewust van bepaalde verwoordingen en hoe diep zij ingebakken zitten in onze gewoontes. Vermijd een overvloed aan mannelijke termen wanneer die niet noodzakelijk zijn. 

Of je er wel of niet voor kiest om genderneutraal te schrijven, is volledig aan jou. Hoe dan ook geldt: als je eenmaal genderneutraal schrijft, wees dan consistent. 

Wil je graag advies over genderneutraal schrijven? Twijfel je of genderinclusief taalgebruik past bij jouw merk of organisatie? Onze experts denken graag met je mee.